Wielkość bonsai
Mame-bonsai - bonsai miniaturowe, 7,5-15 cm.
Ko-mono-bonsai - bonsai małe, 15-30 cm.
Chu-mono-bonsai - bonsai średnie, 30-60 cm.
Dai-mono-bonsai - bonsai duże, 60-120 cm.
Części drzewka bonsai
Nebari - podstawa pnia
Miki - pień
Shin - czubek drzewa.
Ichi-no-Eda - pierwszy główny konar
Ushiro-Eda - konar tylni
Mae-no-Eda - konar przedni
Techniki
Shari - technika postarzania drzewka polegająca na usuwaniu części kory, wzdłuż wiązAL przewodzących
Sabamiki - technika "postarzania" polegająca na usunięciu części drewna w pniu (np. drążenie otworów - dziupli, nadaniu drzewku różnego rodzaju pęknięć odzwierciedlających naturalne procesy w przyrodzie)
Jin - technika postarzania mająca na celu nadaniu gałęziom lub wierzchołkom gałęzi wyglądu obumarłego/uschniętego. Efekt ten uzyskuje się poprzez okorowaniu i usunięciu włókien przewodzących.
Tanuki - technika polegająca na dodaniu do żywych roślin różnych xzęści obumarłych innych roślin w celu uzyskania efektu "starości" rośliny
Inne
Yamadori - roślina pozyskana z natury
Tokonoma - specjalnie przygotowana wnęka do ekspozycji bonsai
Schimpaku - jałowiec chiński
Klasyfikacja bonsai wg typu roślin z jakich są zrobione:
1. Shohaku bonsai - iglaste
2. Zoki bonsai - liściaste
3. Mimono bonsai - z ozdobnymi owocami
4. Hanamono - kwitnące
Nazwy gatunków:
Goyomatsu - sosna drobnokwiatowa
Kuromatsu - sosna Thunberga
Akamatsu - sosna gęstowiatowa
Sugi - kryptomeria japonska
Hinoki - cyprysik tępołuskowy
Ume - Prunus mume
Sakura - Prunus donarium
Satsuki - azalia japońska
Kaido - jabłoń niska
Zakuro - granat właściwy
Boke - pigwowiec okazały
Keyaki -brzostownica japońska
Kade - klon burgera
Momiji - klon palmowy
Soro - grab japoński
Shurakaba - brzoza brodawkowata
Buna - Fagus Crenata
Karin - pigwowiec chiński
Umemodoki - Ilex serrata
Gumi - oliwnik wąskolistny
Yusuraume - wiśnia kosmata
Nazwy stylów:
Fukinagashi - drzewo targane wiatrem
Nejikan - drzewo o spiralnie skręconym pniu
Hokidashi - styl miotlasty
Chokkan - styl wyprostowany regularny
Kabudaschi (Kabudate) - forma o wielu pniach
Seki - Joju - drzewo posadzone na skale (kamieniu)
Ikadabuki - styl "Tratwy"
Netsuranari - styl "pełzający"
Sokan (Soju) - styl o podwójnym pniu
Yose Ue - nasadzenie grupowe (lasek)
Bankan - styl o "falującym" pniu
Shakkan - styl pochylony
Ishitsuki - styl z korzeniami oplatającymi kamień
Moyogi - styl klasyczny , nieregularny
Bunjingi - styl literacki
Han - Kengai - pólkaskada
Kengai - kaskada
Techniki
Shidare Zukuri - nadawanie gałęziom formy zwisającej (jak u wierzby płaczącej)
Są to połączone posty kilku urzytkowników starego forum. Podziekowania dla Garasa Olona Eli80 i Mariusza Komsty za poprawki.
Pozdrawiam - Bolesław Wujczyk
KLASYFIKACJA BONSAI WG TYPU ROŚLIN Z JAKICH SĄ ZROBIONE:
1. Shohaku bonsai - iglaste
2. Zoki bonsai - liściaste
3. Mimono bonsai - z ozdobnymi owocami
4. Hanamono - kwitnące
WIELKOŚCI BONSAI:
Mame-bonsai - bonsai miniaturowe, 7,5-15 cm.
Ko-mono-bonsai - bonsai małe, 15-30 cm.
Chu-mono-bonsai - bonsai średnie, 30-60 cm.
Dai-mono-bonsai - bonsai duże, 60-120 cm.
CZĘŚCI DRZEWA BONSAI:
Nebari - podstawa pnia
Miki - pień
Jushin / Shin - czubek drzewa.
Ichi-no-eda - pierwszy główny konar
Ushiro-eda - konar tylni
Mae-no-eda - konar przedni
STYLE:
Ban kan - styl o "falującym" pniu
Bunjingi - styl literacki
Cho kkan - styl wyprostowany regularny
Fuki nagashi - drzewo targane wiatrem
Houki dachi - styl miotlasty
Ikada / Ikada buki - styl "Tratwy"
Ishi tsuki / Ishi duke - styl z korzeniami oplatającymi kamień
Kabu dachi / Kabu date - forma o wielu pniach
Kengai - kaskada
Han ken gai - półkaskada
Mo you gi - styl klasyczny , nieregularny
Ne agari – styl z wyeksponowanymi korzeniami
Ne duranari / Ne tsuranari - styl "pełzający"
Neji kan - drzewo o spiralnie skręconym pniu
Net sura so kan - drzewo o dwóch pniach wyrastających z jednego korzenia
Oya ko sou kan - drzewo o dwóch pniach wyrastających z jednego korzenia
San kan - drzewo o trzech pniach
Sha kan - styl pochylony
Sha ri miki lub Shari kan
So kan / Sou Kan – drzewo o dwóch pniach
Yose ue - nasadzenie grupowe (lasek)
TECHNIKI:
Jin - technika postarzania mająca na celu nadaniu gałęziom lub wierzchołkom gałęzi wyglądu obumarłego/uschniętego. Efekt ten uzyskuje się poprzez okorowaniu i usunięciu włókien przewodzących.
Sabamiki - technika "postarzania" polegająca na usunięciu części drewna w pniu (np. drążenie otworów - dziupli, nadaniu drzewku różnego rodzaju pęknięć odzwierciedlających naturalne procesy w przyrodzie)
Shari - technika postarzania drzewka polegająca na usuwaniu części kory, wzdłuż wiązań przewodzących
Shidare zukuri - nadawanie gałęziom formy zwisającej (jak u wierzby płaczącej)
Tanuki - technika polegająca na dodaniu do żywych roślin różnych części obumarłych innych roślin w celu uzyskania efektu "starości" rośliny
NAZWY GARUNKÓW:
Akamatsu - Pinus resinosa - Sosna gęstowiatowa
Arakawa momiji - Acer palmatum Arakawa momiji – Klon palmowy Arakawa momiji
Akebi - Akebia quinata - Akebia pięciolistkowa
Benishitan - Cotoneaster horizontalis - Irga pozioma
Boke - Chaenomeles lagenaria - Pigwowiec lagenaria*
Buna - Fagus crenata – Buk karbowany
Chirimenkazura - Trachelospermum asiaticum Nakai – Jaśmin azjatycki
Chojubai – Chaenomeles japonica - Pigwowiec japoński
Deshoujou – Acer palumatum var. Matsumurae - Klon japoński (czerwono listny)
Egonoki - Styrax japonica Sieb. et Zucc. - Styrak japoński
Ezomatsu - Picea glehnii Mast.- Świerk sachaliński
Enoki –Celtis occidentalis – Wiązowiec zachodni
Fuji – Wisteria floribunda- Glicynia kwiecista
Goyomatsu - Pinus parviflora - Sosna drobnokwiatowa
Gumi - Elaeagnus multiflora - Oliwnik wąskolistny
Gyoryuu - Tamarix ramosissima - Tamaryszek chiński
Haze – Rhus - Sumak
Hamabou - Hidiscus tiliaceus – Hibiskus
Himeshara - Stewartia monadelpha Sieb. et Zucc. - Stewarcja wzrosła
Himeringo - Malus baccata – Jabłoń jagodowa
Hinoki - [i]Chamaecyparis obtusa - Cyprysik tępo łuskowy
Hyakujitsu ko- Sarusuberi - Lagerstroemia indica - Lagerstroemia indyjska
Ibota – Ligustrum vulgare – Ligustr pospolity
Ichii Taxus cuspidata Sieb. et Zucc. – Cis
Icho - Ginkgo biloba – Miłorząb dwuklapowy
Isozanshou - Operculicarya decaryi - Operculikaria decaryi*
Iwashide - Carpinus japonica – Grab japoński
Kaede - Acer buergerianum Miq.- Klon bürgera
Kaidou - Malus micromalus Makino – Jabłoń micromalus*
Karin - Pseudocydonia sinesis - Pseudocydonia sinensis
Keyaki - Zelkova serrata - Brzostownica japońska
Kimokkoubara - Rosa - Róża
Kinrobai - Potentilla fruticosa - Pięciornik krzewiasty
Kinzu - Fortunella hindsii – Kumkwat
Kobushi - Magnolia kobus - Magnolia japońska
Kocho boku - Serissa foetida – Serissa
Komayumi - Euonymus alatus - Trzmielina oskrzydlona
Kuchinashi - Gardenia jasminoides - Gardenia jaśminowa ta
Kuromatsu - Pinus thunbergii - Sosna Thunberga
Lailakku – Syringa vulgaris – Lilak
Mansaku – Hamamelis japonica - Oczar japoński
Mizuki – Cornus controversa - Dereń pagodowy
Nashi - Pyrus – Grusza
Nirekeyaki - Ulmus - Wiąz
Nobara - Rosa multiflora - Róża wielokwiatowa( „Dzika róża”)
Ouba - Jasminum nudiflorum - Jaśmin nagokwiatowy
Rengyor - Forsythia – Forsycja
Rouyagaki – Persimmon – Persymona
Sakura - Prunus donarium
Sanzashi - Crataegus cuneata – Głóg
Satsuki - Rhododendron japonicum - Azalia japońska
Shimpaku - Juniperus chinensis - Jałowiec chiński
Shurakaba - Betula pendula - Brzoza brodawkowata
Sugi - Cryptomeria japonica - Cedr japoński
Tachibana modoki - Pyracantha angustifolia - Ognik wąskolistny
Toshou - Juniperus rigida - Jałowiec sztywno igłowy
Tsubak - Camellia japonica - Kamelia japońska
Tsuge - Buxus microphylla - Bukszpan drobnolistny
Tsuruumemodoki - Celastrus orbiculatus - Dławisz okrągłolistny
Tsuta - Parthennocissus tricuspidata - Winobluszcz trójklapowy (japoński)
Ume - Prunus mume - Śliwa chińska
Umemodoki - Ilex serrata Thunb.- Ostrokrzew serrata*
Yabai - Prunus mume Sieb. et Zucc.- Śliwa chińska
Yamabudou – Vitis coignetiae - Winorośl japońska
Yama zakur - Prunus jamasakura – Wiśnia japońska („Dzika wiśnia japońska”)
Yanagi – Salix – Wierzba
Yusuraume - Prunus tomentosa Thunb. - Wiśnia kosmata
Zakuro - Punica granatum - Granat właściwy
Zaifuri boku - Amelanchier - Świdośliwa
* - Brak polskiego epitetu gatunkowego
Posiadam również nazwy roślin i styli zapisany w kanji, którego ze względów technicznych nie mogłem wstawić na forum. Jeśli ktoś jest zainteresowany tym zapisem proszę o kontakt na PW. Zapis o tyle ciekawy, iż można chociażby popatrzeć na bonsai z japońskich stron, których wyszukiwarka normalnie nie wyłapie wpisując np. Pinus sylvestris.
INNE
Ara ki (Ara gi) - materiał na bonsai, drzewo z natury
Chuwatari - nazwa starych chińskich donic wytworzonych w latach 1816-1911
Dai ki - rodzina mateczna, kłącze
Eda bone - struktura, budowa gałęzi
Eda fuse - "prześwietlanie" gałęzi
Eda jun - układ gałęzi (kolejność)
Edna nuke - usuwanie zbędnych gałęzi
Eda uchi - układ gałęzi (kolejność i harmonia)
Eda zashi - cięcie gałęzi
Gi sei shi (Gi sei eda) - gałąź puszczona "samopas" w celu przyśpieszenia wzrostu rośliny
Goro tsuchi - rodzaj podłoża używanego jako drenaż
Ha gari, Ha zashi - usuwanie liści tzw. defoliacja
Ha mizu - zraszanie
Hari gane kake - drutowanie
lki michi (Mizu sui) - linia życia
Ji dai - ukazanie starości w roślinie
Ju sei - charakterystyka drzewa
Kabu wake - rozczesanie korzeni
Kanju - drzewo liściaste w stanie bezlistnym
Kan nuki eda, Kuruma eda - gałąź która musi być usunięta
Kan rei sha - w wolnym tłumaczeniu - agrowłóknina
Kan sui - podlewanie
Ka numa tsuchi - rodzaj podłoża, dobrze magazynującego wilgoć (dobra dla Azalii)
Keto tsuchi - torf
Karusu - kalus
Kari komi, Kiri komi - przycinanie
Kata eda - gałęzie tylko po jednej stronie drzewa np. w Fukinagashi
Kata ne - korzenie tylko po jednej stronie
Katamaru - "drewnienie" pędów
Kiri modoshi - cięcie za pierwszym lub drugim oczkiem w celu ramifikacji, potocznie "cofanie zieleni"
Koke jun - zwężenie pnia
Koshi mizu - podlewanie przez zanurzenie
Kyoku duke - w wolnym tłumaczeniu formowanie
Mei boku - wiekowe, dostojne bonsai
Mi sho – hodowla bonsai z nasiona
Mi sho mono – bonsai z nasiona
Mizu gire – zbyt duża wilgotność, przelanie
Ne buse – cięcie korzeni
Oi comi – „cofanie zieleni”
Oki hi, Tama hi – nawóz w kulkach
Rou boku – stary, antyczny bonsai
Saku – kompozycja (o roślinie)
Sashi ho – cięcie
Sashi ki – sadzonkowanie
Seki kazari – prezentacja bonsai (termin ogólny). Seki oznacza słomianą metę, Kazari natomiast wystawę. Formami Seki-kazari są Toke-kazati (prezentacja w Tokonome) i Tana-kazari (prezentacja na półkach).
Sekkai iou gouzai – siarczan wapna tzw. "płyn do jin”
Shime komu – kompaktowanie zieleni
Shin sho – przyrost roczny
Shu boku – główne drzewo w display’u
Shu kan – główny pień (w stylach kilkupiennych), główne drzewo( w nasadzeniach)
Soe – akcent, dodatek
Soko Ne – korzeń palowy
Sui ban – płytkie naczynie bez otworów drenażowych używane przy prezentacji Suiseki
Sukasu – przerzedzanie
Tachi agari- podstawa pnia, miejsce stykania się pnia z podłożem
Taka ue – umieszczanie rośliny na wzniesieniu
Tatekae – przeformowanie
Teki shin – usuwanie pąków
To cho shi – gałąź pozostawiona bez cięcia w celu pogrubiania pnia,
Tokonoma - specjalnie przygotowana wnęka do ekspozycji bonsai
Tori ki – odkład powietrzny
Tori ki mono – bonsai powstałe z odkładu powietrznego
Tsugi ki – szczepienie. Eda Tsugi – szczepienie gałęzi, Ne Tsugi – szczepienie korzeni, Yobi Tsugi – szczepienie przez zbliżenie, Toushi Tsugi – okulizacja
Ue tsuchi (Bai you do) – mieszanka glebowa
Uke Eda – gałąź balansująca, druga gałąź
Ushiro Eda – tylna gałąź
Uwa Ne – korzenie powietrzne
Waka gi – sadzonka
Yama dori – pozyskiwanie bonsai z natury
Yama dori mono – bonsai pozyskane z natury
Za (Nebari) – nasada pnia
Cześć
Chcę dodać do słowniczka dwa słowa - pojęcia z dziedziny sztuki bonsai:
Mitate - drzewko jednego gatunku tak uformowane jako bonsai, że udaje drzewo innego gatunku. Najwięcej mitate tworzy się z jałowców udających sosny lub śwerki.
Mochikomi - wieloletni wkład pracy w drzewko, podnoszący znacząco jego jakość i klasę jako bonsai. Cecha drzewa bonsai bardzo poważana i szanowana w Japonii.
Pozdrawiam Tadek
Tadeusz Bednarczyk
